-
żywotne czy nieżywotne?15.02.200715.02.2007Szanowni Państwo,
mówi sie wypić szampana albo kupić szampana. Słowo to – rodzaju męskiego nieżywotnego – przyjmuje koncówkę -a w bierniku, co jest nietypowe. Zwykle rzeczowniki męskie nieżywotne w bierniku nie zmieniają swej formy (jak na przykład kwiat, talerz, nóż). Jak wyjaśnić wyjątki (szampana, mercedesa, tenisa)? -
A jednak gotyk13.02.201513.02.2015Szanowni Państwo!
Od kilku dni zastanawia mnie kwestia pisowni nazewnictwa styli architektonicznych, ze szczególnym uwzględnieniem gotyku. Dotąd, w żadnym opracowaniu naukowym, nie spotkałam się z pisownią tego słowa z użyciem wielkiej litery; nie proponuje tego także moje wydanie Słownika wyrazów obcych PWN, choć jest ono dosyć stare… Znajoma osoba jednakowoż bardzo upiera się przy pisowni Gotyk, powołując się na fakt, że słowo to jest pochodzenia obcego oraz na słownik (nie znam wydania). -
antytefałenowski22.12.201122.12.2011Szanowna Poradnio,
Wielki słownik ortograficzny PWN podaje: PRL-owski albo peerelowski, jednak z przedrostkiem tylko: postpeerelowski. Czy podobnie utworzony przymiotnik od TVN będzie miał postać antytefałenowski, czy antytefauenowski – czyli czy zapis nazwy litery V to fał, czy fau.
Łączę świąteczne pozdrowienia
Michał Gniazdowski
-
Biernik czy dopełniacz
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:
“Więc nie bój się kraść dobre sny”
Czy to dopuszczalna forma?
Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.
Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.
Czy można tak zaśpiewać?
Czy powinno być:
“Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?
Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.
Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.
Proszę o pomoc.
Dziękuję i pozdrawiam
Agnieszka z Warszawy
-
Jak zapytać o wołacz?31.05.201431.05.2014Wita.
Mam pytanie – jak brzmi odmiana słowa nieznajoma w wołaczu? I jak brzmi pytanie wołacza, gdyż gdzieś wyczytałam, że forma wołacza nie ma pytania. Popularna wskazówka O! jest błędna, gdyż może sugerować niepoprawne odpowiedzi w mianowniku, np. O, samolot! O, żaba! (zamiast: samolocie, żabo).
Dziękuję -
Jedno pytanie na raz!13.03.200113.03.20011. Czym różni się zawieja od zamieci i zawieruchy?
2. Która z form jest poprawna: chłopaki czy chłopacy i dlaczego?
3. Czy sformulowanie „miasto Warszawa” jest pleonastyczne?
4. Czym zajmuje sie kultura języka?
-
kłopotliwe drobiazgi interpunkcyjne25.05.201025.05.2010Jaka powinna być interpunkcja w wyliczankach typu: zielony, ale nie niedojrzały, mądry, ale nie przemądrzały, oraz szybki jak błyskawica? Chodzi mi o to, czy w tym wypadku przed oraz powinien być przecinek?
A czy w konstrukcjach z myślnikiem (słabszy – stopnia pierwszego, oraz silniejszy – stopnia drugiego) też powinien się tam znaleźć? Gdyby były tam same przecinki, nie miałabym wątpliwości, ale myślniki trochę zbijają mnie z tropu.
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna -
papierosy marki H. Upmann13.06.201213.06.2012Szanowna Poradnio!
Bohater pewnej powieści lubi papierosy marki H. Upmann, czym spędza sen z powiek redaktorom owej książki. Czym ów nieszczęśnik się zaciąga, paczkę czego kupuje w kiosku i co ma zawsze pod ręką – H. Upmannem (h. Upmannem / h. upmannem), H. Upmannów (h. Upmannów/ h. upmannów), H. Upmanna (h. Upmanna / h. upmanna)?
Dziękuję i pozdrawiam! -
pierw – wpierw – najpierw12.09.200512.09.2005Zastanawiają mnie losy wyrazu pierw. Słowniki określają go jako przestarzały bądź książkowy, zdawałoby się więc, że w mowie potocznej używany jest bardzo rzadko. Tymczasem jest on powszechnie stosowany, najczęściej przez ludzi młodych; zaobserwowałem, że już studenci używają go rzadko.
Co ciekawe, jego używanie zwykle jest niemile widziane przez otoczenie; słowo pierw jest nielubiane przez polonistów, nierzadko wręcz tępione w szkołach i traktowane jak błąd językowy. Czy słusznie? -
problem z iściem13.01.201313.01.2013Z czego wynika problem z formą iście utworzoną od czasownika iść? Argumenty za:
– odnotowana przez Doroszewskiego;
– w tejże postaci „oczywista” w przypadkach z przedrostkami (przyjście, wejście, dojście itd.; zmiana i w j jak dla idę – przyjdę, wejdę);
– jest i potrzebna, i używana (fraza iścia do daje w Google 6880 trafień).
A jakie argumenty decydują o niechęci słownikarzy do tej formy?